Diagnoza

Łódź, miasto, którego dynamiczny rozwój pod koniec XIX w., oparty na przemyśle włókienniczym pozostawił po sobie rozległe i gęsto zabudowane centrum. Ekspansji przestrzennej towarzyszył boom demograficzny – na przestrzeni niecałych dwóch wieków liczba mieszkańców wzrosła od 400 aż do 850 tysięcy. Dziś, prawie 30 lat po odejściu wielkich fabryk, Łódź jest miastem kurczącym się, a jego populacja spadła już poniżej 700 tysięcy.

Obszar opracowania - pokazany na mapie, podzielony jest na trzy strefy, każda o innej charakterystyce i potrzebach.

Rozciąga się mniej więcej od ul. Wschodniej do ul. Kilińskiego. To gęsta wielkomiejska zabudowa typowych XIX wiecznych kamienic z przewagą budynków mieszkalnych. Proces jej powstawania rozpoczął się w latach dwudziestych dziewiętnastego wieku wraz z wyznaczeniem parcelacji Nowego Miasta, dzielnicy z ośmiokątnym, centralnym placem – dzisiejszym placem Wolności.

Niedługo potem wytyczono parcelację i układ ulic Ogrodów Sukienniczych – obszaru przeznaczonego na ogrody dla sukienników - tkaczy wyrobów wełnianych, pierwszych osadników przemysłowej Łodzi. W tamtych czasach promowano utopijną ideę, według której człowiek miał dzielić czas pomiędzy pracą na roli i pracą w przemyśle. Dlatego też każdej działce budowlanej przysługiwał teren rolny, dzięki czemu Łódź mogła być samowystarczalna pod względem żywnościowym.

Problemem tej strefy jest z pewnością brak ogólnodostępnej zieleni, wyłączając obszar przylegający do Parku Staromiejskiego. Brak również zieleni w przestrzeni ulic, co potęguje negatywne zjawisko miejskiej wyspy ciepła.

Jakość przestrzeni publicznych tej strefy jest obecnie na niskim poziomie - wąskie chodniki, często zajęte przez parkujące samochody utrudniają podróże piesze. Niewątpliwym walorem obszaru jest jego XIX-wieczny krajobraz oraz  historyczna zabudowa, niestety często w złym stanie technicznym. Atutem jest także bliskość ulicy Piotrkowskiej, Nowego Centrum Łodzi i Parku Staromiejskiego. Brakuje miejsc do parkowania aut – zarówno w wąskich ulicach, jak i na podwórkach XIX-wiecznych kamienic.

Sięgająca od ul. Kilińskiego do Kamińskiego. To rozległe, zdegradowane, słabiej zaludnione tereny pofabryczne we wszystkich stadiach przekształceń – od rozpadających się fabryk, przez działające zakłady, markety, instytucje nauki i kultury, aż po nowo wybudowane biurowce i osiedla mieszkaniowe.

Strefa ta charakteryzuje się niską intensywnością zabudowy z dużym udziałem zabudowy pofabrycznej. Najważniejszą przestrzenią publiczną jest plac Dąbrowskiego, z gmachami Teatru Wielkiego i Sądu Okręgowego. Ponadto w strefie drugiej znajduje się wiele obiektów użyteczności publicznej jak wspomniany wcześniej Teatr Muzyczny, Uniwersytet Łódzki, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna czy Szkoła Podstawowa Nr 1. W obszarze zlokalizowanych jest też wiele obiektów biurowych jak Sterlinga Business Center, Cotton House czy Asseco Business Solutions.

Podobnie jak w przypadku strefy 1, problemem obszaru jest niewystarczająca ilość ogólnodostępnej zieleni dla części strefy oddalonej od Parku Helenów, niska jakość przestrzeni publicznych oraz standard pieszy. Dodatkowo istniejąca siatka połączeń, wynikająca z historycznych rozmiarów kwartałów, jest bardzo rzadka, przez co piesze podróże znacznie się wydłużają. Pomimo dobrej lokalizacji na obszarze występuje dużo pustostanów, a zabudowa jest często w złym stanie technicznym.

Obejmuje tereny od Kamińskiego na wschód, stanowi dobrze funkcjonujący i uporządkowany teren zabudowy mieszkaniowej międzywojennej i powojennej. Budynki stoją w pierzejach ulic lub tworzą kwartały z zabudową obrzeżną, wypełnione zielenią dostępną dla mieszkańców. Najważniejszymi przestrzeniami publicznymi obszaru są plac Pokoju i owalne w kształcie Rondo Solidarności, z kościołem św. Teresy, charakterystyczną zabudową powojenną i nowym biurowcem Green Horizon. Jakość przestrzeni publicznych jest niska, lecz stopniowo ulega poprawie, jak w przypadku ul. Zacisze, której przebudowę nagrodzono za utworzenie najlepszej przestrzeni publicznej w Polsce w 2018 r. w konkursie Eurobuild. Znaczącym problemem są z pewnością korki przed rondem Solidarności oraz hałas i zanieczyszczenie przez nie generowane.

W ramach Programu powstał film edukacyjny pt. "Diagnoza", który w przystępny sposób prezentuje analizę stanu istniejącego. Przedstawia najważniejsze informacje o obszarze opracowania, w tym jego walory i problemy, oraz wprowadza odbiorcę do procesu projektowego. Film obejrzeć można na kanale YouTube Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Łodzi: TUTAJ